Kalendarz historyczny

12.11

• 2004 / 15 LAT TEMU

  

  W Warszawie zmarł gen. Stanisław Skalski, as polskiego lotnictwa, uczestnik m.in. Bitwy o Anglię; w czasie II wojny światowej zestrzelił 22 samoloty; w latach 1948–1956 więziony przez władze komunistyczne.

• 1989 / 30 LAT TEMU

  

  W Krzyżowej na Dolnym Śląsku odprawiona została Msza Pojednania z udziałem premiera Tadeusza Mazowieckiego i kanclerza Helmuta Kohla.

• 2015 / 4 LATA TEMU

  Premier Ewa Kopacz złożyła w Sejmie dymisję rządu PO-PSL. 

• 2010 / 9 LAT TEMU

  

  W Katowicach zmarł Henryk Mikołaj Górecki, jeden z najwybitniejszych współczesnych kompozytorów, autor III Symfonii „Pieśni żałosnych”.

• 2010 / 9 LAT TEMU

  W Zakopanem zmarł Stanisław Bobak, skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk (1976, 1980); pierwszy reprezentant Polski, który zwyciężył w zawodach Pucharu Świata w skokach (1980 Zakopane, Średnia Krokiew).

• 2006 / 13 LAT TEMU

  W Polsce odbyły się wybory samorządowe.

• 1989 / 30 LAT TEMU

  

  W Rzymie papież Jan Paweł II kanonizował Adama Chmielowskiego, Brata Alberta, zakonnika, malarza, założyciela zgromadzeń zakonnych albertynów i albertynek oraz przytulisk dla bezdomnych; uczestnika Powstania Styczniowego.

• 1986 / 33 LATA TEMU

  

  W więzieniu w Barczewie zmarł Erich Koch, nazistowski dygnitarz, nadprezydent Prus Wschodnich (1933-1945), szef Zarządu Cywilnego Okręgu Białystok i komisarz III Rzeszy na Ukrainę (1941-1944); odpowiedzialny za zbrodnie dokonane na ludności polskiej, żydowskiej i ukraińskiej; aresztowany w 1949 r. przez brytyjską policję wojskową i przekazany w 1950 r. stronie polskiej; skazany w 1959 r. na karę śmierci; orzeczonego wyroku nigdy jednak nie wykonano, powodem takiej decyzji miał być zły stan zdrowia skazanego.

• 1984 / 35 LAT TEMU

  W Warszawie powstał Komitet Obywatelski „Przeciw Przemocy”.

• 1982 / 37 LAT TEMU

  Jurij Andropow objął stanowisko sekretarza generalnego KC KPZR.

• 1982 / 37 LAT TEMU

  

  Stan wojenny: Władze komunistyczne zwolniły z miejsca internowania Lecha Wałęsę.

• 1982 / 37 LAT TEMU

  

  W Warszawie zmarł Jan Ciszewski, dziennikarz, komentator sportowy.

• 1981 / 38 LAT TEMU

  W Gdańsku zwodowany został żaglowiec szkolny, trzymasztowa fregata „Dar Młodzieży”.

• 1978 / 41 LAT TEMU

  

  W Warszawie zmarł Tadeusz Fijewski, aktor; znany m.in. z filmów „Kapelusz pana Anatola”, „Pętla”, „Lalka” oraz serialu „Chłopi”.

• 1973 / 46 LAT TEMU

  

  W Montrealu zmarł gen. Wacław Stachiewicz, oficer Legionów Polskich, od 1935 r. szef Sztabu Głównego WP. Podczas kampanii polskiej 1939 r. szef Sztabu Naczelnego Wodza.

• 1965 / 54 LATA TEMU

  Premiera filmu „Rysopis” w reż. Jerzego Skolimowskiego.

• 1962 / 57 LAT TEMU

  Premiera filmu „O dwóch takich co ukradli księżyc” w reżyserii Jana Batorego.

• 1960 / 59 LAT TEMU

  

  W Krakowie urodził się Andrzej Nowak, historyk, sowietolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; autor m.in. książek „Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego” i „Od imperium do imperium. Spojrzenia na historię Europy Wschodniej”.

• 1952 / 67 LAT TEMU

  W Warszawie urodził się Mirosław Konarowski, aktor.

• 1948 / 71 LAT TEMU

  W Tokio Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu wydał wyroki w procesie japońskich zbrodniarzy wojennych.

• 1948 / 71 LAT TEMU

  

  Biskup lubelski Stefan Wyszyński został metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim, prymasem Polski.

• 1947 / 72 LATA TEMU

  Urodził się Zbigniew Łapiński, pianista, kompozytor; członek tria, do którego należeli również Jacek Kaczmarski i Przemysław Gintrowski, autor muzyki piosenek Jacka Kaczmarskiego np. „Somosierra”, „Wigilia na Syberii”, „Czerwony autobus”, „Nie widzą, nie wiedzą”.

• 1944 / 75 LAT TEMU

  W Tromso u wybrzeży Norwegii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki pancernik „Tirpitz” – największy obok bliźniaczego „Bismarcka” okręt w historii Kriegsmarine; zginęło około 1400 marynarzy.

• 1944 / 75 LAT TEMU

  NKWD aresztowało Bolesława Piaseckiego wraz z innymi członkami Konfederacji Narodu.

• 1944 / 75 LAT TEMU

  

  W Lublinie powstał Tymczasowy Centralny Komitet Żydów Polskich.

• 1943 / 76 LAT TEMU

  

  W Warszawie Niemcy rozstrzelali około 300 więźniów z Pawiaka; wśród nich Andrzeja Trzebińskiego, poetę, dramaturga, publicystę, naczelnego redaktora konspiracyjnego miesięcznika „Sztuka i Naród”.

• 1942 / 77 LAT TEMU

  II wojna światowa: Wojska brytyjskie zajęły Tobruk.

• 1940 / 79 LAT TEMU

  Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRS Wiaczesław Mołotow rozpoczął wizytę w Berlinie, w czasie której spotkał się z przywódcą III Rzeszy Adolfem Hitlerem oraz ministrem spraw zagranicznych Joachimem von Ribbentropem; podczas rozmów, które zakończyły się fiaskiem, strona niemiecka zaproponowała ZSRS m.in. przystąpienie do Paktu Trzech, podpisanego 27 września 1940 r. przez Niemcy, Włochy i Japonię, a także własną wizję podziału stref wpływów na świecie.

• 1937 / 82 LATA TEMU

  

  W Warszawie zmarł Zbigniew Uniłowski, pisarz, członek literackiej grupy „Kwadryga”, autor powieści „Wspólny pokój”.

• 1923 / 96 LAT TEMU

  W Katlewie na Warmii urodził się Aleksy Antkiewicz, pierwszy polski medalista olimpijski w boksie - na igrzyskach w Londynie (1948) zdobył brązowy medal; wicemistrz olimpijski z Helsinek (1952); mistrz Europy (1953).

• 1922 / 97 LAT TEMU

  Odbyły się wybory do Senatu, w których zwyciężyła prawica uzyskując 36,1 proc. głosów (Związek Ludowo-Narodowy 26,1 proc. i klub Chrześcijańsko-Narodowy 10 proc.); centrum zdobyło 24,4 proc. mandatów (chadecja 6,3 proc., PSL "Piast" 15,3 proc. i NPR 2,8 proc.); lewica otrzymała 13,4 proc. (w tym PPS 6,2 proc.); mniejszości narodowe uzyskały 24,3 proc. miejsc.

• 1922 / 97 LAT TEMU

  

  W Żytomierzu urodził się Tadeusz Borowski, poeta, prozaik, publicysta, jeden z najbardziej znaczących pisarzy polskiej literatury powojennej; więzień KL Auschwitz; autor zbioru opowiadań, „Pożegnanie z Marią” i „Kamienny świat”.

• 1918 / 101 LAT TEMU

  

  Oddziały polskie pod dowództwem mjr. Juliana Stachiewicza wyzwoliły Przemyśl po walce z oddziałami ukraińskimi.

• 1901 / 118 LAT TEMU

  W Częstochowie urodził się Juliusz Gardan, reżyser i scenarzysta, twórca filmów „Trędowata”, „Doktor Murek”.

• 1898 / 121 LAT TEMU

  

  W Bratucicach w powiecie Bochnia urodził się gen. Leopold Okulicki, ostatni Komendant Główny Armii Krajowej, skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.

• 1898 / 121 LAT TEMU

  

  W Gręboszowie w Małopolsce urodził się Henryk Sucharski, major WP, komendant Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte we wrześniu 1939 r.

• 1891 / 128 LAT TEMU

  

  W Radomiu urodził się Władysław Bortnowski, generał WP, w kampanii 1939 r. dowódca Armii „Pomorze”.

• 1842 / 177 LAT TEMU

  W Roszkowej Woli koło Rawy Mazowieckiej, urodziła się Franciszka Siedliska, zakonnica, założycielka zgromadzenia nazaretanek; beatyfikowana w 1989 r.

• 1833 / 186 LAT TEMU

  W Petersburgu urodził się Aleksandr Borodin, kompozytor, z wykształcenia lekarz, chemik.

• 1807 / 212 LAT TEMU

  Obszar tzw. Nowego Śląska (Zagłębie Dąbrowskie) został przyłączony do Księstwa Warszawskiego. 

• 1738 / 281 LAT TEMU

  W Warszawie zmarł arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Teodor Andrzej Potocki.

• 1648 / 371 LAT TEMU

  Powstanie Chmielnickiego: po przyjęciu okupu wojska kozackie odstąpiły do oblężenia Zamościa. 

• 1623 / 396 LAT TEMU

  W Witebsku zamordowany został przez przeciwników unii Kościoła prawosławnego z Kościołem katolickim Jan Kuncewicz; unicki arcybiskup połocki, bazylianin (imię zakonne Jozafat); kanonizowany w 1867 r.