Kalendarz historyczny

29.1

• 1945 / 75 LAT TEMU

  

  Początek walk 1 Armii Wojska Polskiego o przełamanie Wału Pomorskiego – systemu niemieckich umocnień.

• 2015 / 5 LAT TEMU

  W Katowicach zmarł Jan Skrzek, muzyk i kompozytor bluesowy.

• 2012 / 8 LAT TEMU

  

  Koncertem pod hasłem „Oto jestem” zainaugurował działalność Stadion Narodowy w Warszawie.

• 1999 / 21 LAT TEMU

  

  Sekretarz Generalny NATO Javier Solana wystosował do Polski, Czech i Węgier formalne zaproszenia do przystąpienia do Traktatu Północnoatlantyckiego.

• 1990 / 30 LAT TEMU

  Uczestnicy XI Zjazdu PZPR, odbywającego się w Sali Kongresowej w Warszawie, przyjęli uchwałę o zakończeniu działalności partii; PZPR przez ponad 40 lat sprawowała w Polsce najpierw totalitarną, a następnie autorytarną władzę.

• 1981 / 39 LAT TEMU

  W Bydgoszczy urodziła się Roma Gąsiorowska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Sala samobójców” i „Wojna polsko-ruska”.

• 1978 / 42 LATA TEMU

  

  W Warszawie zmarł Stanisław Dygat, pisarz, autor powieści „Jezioro Bodeńskie”, „Pożegnania”, „Disneyland”, „Dworzec w Monachium”.

• 1967 / 53 LATA TEMU

  

  W Bydgoszczy zmarł Adam Grzymała-Siedlecki, krytyk teatralny i literacki, dramaturg.

• 1963 / 57 LAT TEMU

  W Krakowie zmarł Adam Krzyżanowski, ekonomista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; poseł na Sejm z list BBWR; więzień KL Sachsenhausen (1939-1940); poseł do Krajowej Rady Narodowej i Sejmu Ustawodawczego (1945-1947).

• 1962 / 58 LAT TEMU

  

  W Sulechowie w woj. lubuskim urodziła się Olga Tokarczuk, prozaiczka, eseistka; laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018; autorka powieści; autorka powieści „Księgi Jakubowe”, za którą dostała Literacką Nagrodę Nike, a także m.in. „Prawiek i inne czasy”, „Dom dzienny, dom nocny”, „Bieguni”, „Prowadź swój pług przez kości umarłych”.

• 1956 / 64 LATA TEMU

  

  We Wrocławiu urodził się Jan Jakub Kolski, reżyser, scenarzysta; twórca takich filmów jak „Jańcio Wodnik”, „Cudowne miejsce”, „Historia kina w Popielawach”, „Pornografia”, „Las, 4 rano”.

• 1955 / 65 LAT TEMU

  W Częstochowie urodził się Jan Pospieszalski, muzyk zespołów Czerwone Gitary, Woo Boo Doo i Voo Voo, dziennikarz telewizyjny.

• 1948 / 72 LATA TEMU

  W Zabrzu urodziła się Halina Golanko, aktorka, odtwórczyni roli Ałły w serialu „Kolumbowie” i Kasi w filmie „Uciec jak najbliżej”.

• 1946 / 74 LATA TEMU

  Powstało państwowe przedsiębiorstwo połowów dalekomorskich „Dalmor”.

• 1945 / 75 LAT TEMU

  Armia Czerwona zajęła Nowy Targ i Zakopane.

• 1944 / 76 LAT TEMU

  

  W Grodkowicach pod Krakowem oddziały Kedywu Armii Krajowej dokonały nieudanego zamachu na pociąg generalnego gubernatora Hansa Franka.

• 1924 / 96 LAT TEMU

  W Chlewie (Wielkopolska) urodził się Jacek Nieżychowski, dziennikarz, aktor i dyrektor Operetki Śląskiej w Gliwicach, członek Silnej Grupy Pod Wezwaniem.

• 1919 / 101 LAT TEMU

  

  Stany Zjednoczone uznały niepodległość Polski.

• 1918 / 102 LATA TEMU

  

  W Warszawie zmarł Jan August Kisielewski, dramatopisarz, eseista, krytyk teatralny, współtwórca kabaretu Zielony Balonik.

• 1913 / 107 LAT TEMU

  

  W Warszawie z inicjatywy Arnolda Szyfmana otwarty został Teatr Polski; przedstawieniem inaugurującym jego działalność była premiera „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego.

• 1913 / 107 LAT TEMU

  

  We Lwowie zmarł Władysław Bełza, poeta, autor utworów patriotycznych, m.in. „Katechizmu polskiego dziecka”; współzałożyciel Macierzy Szkolnej i Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza.

• 1911 / 109 LAT TEMU

  W Warszawie zmarł Wacław Nałkowski, geograf, pedagog i działacz społeczny.

• 1893 / 127 LAT TEMU

  W Warszawie urodził się Roman Umiastowski, żołnierz, historyk wojskowości, pisarz science fiction.

• 1893 / 127 LAT TEMU

  

  W Spiczyńcach na Ukrainie urodził się Wacław Jędrzejewicz, żołnierz Legionów Polskich i POW, dyplomata, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1934–1935); współzałożyciel Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku; autor prac historycznych i wspomnień.

• 1889 / 131 LAT TEMU

  W Brzeźnicy w powiecie wadowickim urodził się Jan Piwowarczyk, ksiądz, etyk, publicysta, działacz Chrześcijańskiej Demokracji; rektor seminarium duchownego w Krakowie (1939–1944); współzałożyciel „Tygodnika Powszechnego”, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• 1882 / 138 LAT TEMU

  

  W Oświęcimiu urodził się Tadeusz Makowski, malarz, grafik; przedstawiciel Ecole de Paris, większość swojego życia tworzył w Paryżu.

• 1876 / 144 LATA TEMU

  W Wierzbnie urodził się Adam Grzymała-Siedlecki, dramatopisarz, krytyk literacki.

• 1856 / 164 LATA TEMU

  W Brzeżanach na Ukrainie urodził się Aleksander Brueckner, filolog slawista, historyk kultury, autor m.in. „Dziejów literatury polskiej w zarysie”, „Dziejów kultury polskiej”, „Dziejów języka polskiego” i „Encyklopedii Staropolskiej”.

• 1846 / 174 LATA TEMU

  W Broniszowie Tarnowskim urodził się Karol Olszewski, fizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, pionier polskiej rentgenografii, w 1883 r. współautor (z Zygmuntem Wróblewskim) skroplenia tlenu i azotu.

• 1831 / 189 LAT TEMU

  Powstanie Listopadowe: Sejm powołał Rząd Narodowy Królestwa Polskiego z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim jako prezesem.

• 1828 / 192 LATA TEMU

  Dekretem cara Mikołaja I z funduszy państwowych utworzono w Warszawie Bank Polski – centralną instytucję finansową Królestwa Polskiego.

• 1720 / 300 LAT TEMU

  

  Pod Witebskiem urodził się Franciszek Bohomolec, jezuita, pisarz, wydawca, współtwórca polskiego oświecenia.

• 1655 / 365 LAT TEMU

  Pod Ochmatowem doszło do bitwy pomiędzy wojskami polskimi, wspieranymi przez Tatarów, a armią kozacko-rosyjską.