ZSRS

W Finlandii odbywają się w sobotę uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wybuchu wojny zimowej (1939–1940), czyli napaści ZSRS na ten kraj. Finowie stracili wówczas wschodnie obszary, w tym część Karelii, ale obronili młodą niepodległość.

Sowieci tworzyli tę otoczkę, aby udowodnić wcześniej głoszone tezy propagandowe. Twierdzili, że nie dokonują aneksji ziem polskich, ale przywracają do macierzy, czyli narodów ZSRS, oderwane ziemie ukraińskie i białoruskie – mówi PAP prof. Daniel Boćkowski, historyk z Uniwersytetu w Białymstoku. 80 lat temu Rada Najwyższa ZSRS nadała obywatelstwo mieszkańcom Kresów zagarniętych we wrześniu ’39.

Straty, które poniosła Ukraina w wyniku Wielkiego Głodu lat 1932–1933 są porównywalne ze stratami tego kraju w II wojnie światowej – oświadczył w sobotę, w 86. rocznicę ludobójstwa, ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski.

Pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie od początku budził emocje. Wiele obrazów propagandy było postrzeganych ambiwalentnie, ale ten w sposób jednoznaczny. Wiedza, że Dzierżyński był zbrodniarzem, była powszechna – mówi PAP Agnieszka Tarasiuk, kurator Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego.

W wieku 85 lat zmarł radziecki kosmonauta Aleksiej Leonow, pierwszy człowiek, który wyszedł w otwartą przestrzeń kosmiczną – podały w piątek rosyjskie agencje informacyjne. Uroczyste pożegnanie i pogrzeb kosmonauty odbędą się 15 października.

Dostęp do zbiorów archiwalnych jest nie tylko barometrem swobody badań naukowych, lecz i demokracji. Charakterystyczne, że dziś w Europie pozostały tylko dwa państwa, które stwarzają tak duże problemy w dostępie do archiwów. To Rosja i Białoruś – mówi PAP dr hab. Henryk Głębocki, historyk z UJ.

26 lat temu, 18 września 1993 r., terytorium Polski oficjalnie opuścili ostatni sowieccy żołnierze. Pozostały po nich zrujnowane budynki, katastrofa ekologiczna i straty szacowane na 6 mld zł.

Trzeba jasno powiedzieć, że walki z Armią Czerwoną toczyły się w niezwykłym chaosie. Pamiętajmy o tym, że był to już 17. dzień działań, a armia niemiecka praktycznie pokonała polskie wojsko; ta kampania już była przegrana – mówi PAP prof. Jacek Pietrzak, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego.

Polacy byli jedną z grup przeznaczonych do stopniowego zsowietyzowania, represje miały charakter społeczny i częściowo „intelektualny”. Byli wysiedlani zwłaszcza z powodu swojej pozycji społecznej, którą zajmowali przed wrześniem – mówi PAP prof. Daniel Boćkowski, historyk z Uniwersytetu w Białymstoku i Instytutu Historii PAN.

IPN odpowiedział na opublikowane przez ministerstwo obrony Rosji dokumenty mające „całkowicie zmienić wyobrażenia o pakcie Ribbentrop-Mołotow”. W najlepszym razie – jak ocenił IPN – jest to przejaw niekompetencji, a w najgorszym – chęć manipulowania historią.